Tedarikçi yönetim sistemi (SCM), işletmelere ham madde temininden yarı mamul üretime, endüstriyel ekipman desteğinden lojistik çözümlere kadar geniş bir yelpazede kaynak sağlayan sistemdir. Tedarik zincirinin aksamadan işlemesine yardımcı olan bu sistem, ürün temin edilmesinden nihai ürünün müşteriye ulaştırılmasına kadar geçen tüm aşamaları kapsar. Böylece, üretimden önceki ham madde tedarikinden başlayarak stok yönetimi ve sevkiyat sürecinin planlı şekilde yürütülmesinde etkin rol oynar.

Tedarik zincirinin aktörlerinden olan SCM, işletmelerin veriye dayalı yönetilmesine imkan tanıyan sistem olarak da açıklanabilir. SCM yazılımları sayesinde stok durumu, sipariş geçmişi, tedarikçi bilgileri ve lojistik hareketleri gibi önemli bilgiler toplanarak veri tabanı oluşturulur. Toplanan veriler veriler, sistemin temel bileşenleridir. Buna ek olarak hava durumu, döviz kurları ve tedarik sürecini etkileyecek diğer dış faktörleri yapay zeka sayesinde takip ederek tedarik zinciri yönetimini işletmeler açısından daha öngörülebilir hale getirir.

Tedarikçi Yönetim Sistemi Ne İşe Yarar?

Tedarikçi yönetim sistemi (SCM), işletmelerin tedarik süreçlerini daha verimli, şeffaf ve kontrollü bir şekilde yönetmesini sağlayan dijital bir çözümdür. Tedarikçi seçiminden sipariş yönetimine, ham madde temininden ürün teslimatına kadar tüm aşamaların bir harmoni içinde olmasını sağlar.

·        Üretim süreçlerini kontrol eder ve ürün kalitesini iyileştirir.

·        Müşteri memnuniyetini ön planda tutarak iadeleri azaltır.

·        Nakliye ve dağıtım prosedürlerinde piyasa maliyetlerini korur.

·        Tedarik sürecindeki gecikmeleri engeller.

·        Öngörülemeyen kesintilere karşı risk yönetimi sağlar.

·        Tek bir kaynağa bağımlılığı azaltır ve tedarikçi yelpazesi sunar.

·        Ürün satışı, stok durumu ve yeni siparişleri koordine eder.

·        Pazar gereksinimlerine hızlı cevap verebilme imkanı tanır.

·        Tüketici siparişlerini analiz eder ve en iyi talep karşılama çözümü sunar.

Tedarikçi Yönetim Sistemi Nasıl Kullanılır?

Tedarik zincirinin sorunsuz işlemesi için geliştirilen SCM sistemleri, işletmelerin tedarik ve lojistik süreçlerini yönetmesini kolaylaştırırken aynı zamanda maliyet tasarrufu ve kesintisiz tedarik imkanı sağlar. Piyasaya giren her ürün, tedarik zincirini oluşturan birden fazla organizasyonun çabalarının sonucuyla somut bir hal alır. Peki, temelde bu yönetim sistemi tedarik sürecindeki organizasyonlarla nasıl kullanılır? İşte detaylar:

1)Plan Oluşturma

Tedarik edeceğiniz ürün veya hizmetin ne kadar talep edileceği ve tedarik zincirindeki bağlantılarınızdan bu talebin ne kadarının karşılanabileceğini aşağı yukarı tahminlerle planlamalısınız. Yani, işletmeniz için neye ihtiyacınız olduğunu tahmin edin ve buna göre hareket etmeye çalışın. Bu adımda belirlemeniz gerekenler:

·        Ürün/hizmet(malzeme) ihtiyaçları

·        Ürün talep tahminleri

·        Üretim ve dağıtım planlamaları

·        Ürün stok durumu

2)Kaynak Sağlama

Tedarik zinciri yönetimindeki hareketliliğin devamı için üretim boyunca kaynak ihtiyacınız doğacaktır. Bu süreçte ham madde siparişi, verim, teslimat zamanı ve ödemeleri yönetmek için dikkat etmeniz gerekenler:

·        Ham madde ve bileşenlerin üretim için uygunluğu

·        Öngörülen doğrultusunda tedarikçinin ivedi şekilde malzeme tedariği sunabilmesi

·        Ham maddenin zamanında ve beklenilen kalitede teslim edilmesi

·        Tedarikçi ödemelerinin piyasa ortalamasında olması

3)Üretme

Ham maddelerin kabulünden sonra üretimle aşamasında yeni bir form haline getirebilmek için makine ve iş gücü kullanımı gerekir. SCM’nin buradaki temel görevi, üretim aşamasında işletmenizin orijinal planlarından sapmasını sağlayacak atık faaliyetleri engellemesidir. Tedarik zincirinin üretim operasyonlarında şunları göz önünde bulundurun:

·        Ürünün tasarımı

·        Makine ve iş gücü planlamaları

·        Montajlama

·        İnceleme ve kalite kontrol

·        Paketleme

4)Lojistik ve Dağıtım

Üretimi tamamlanmış ürünlerin müşteriyle buluşması için son adım teslimat sürecidir. İşletmeniz adına SCM ile üretim noktasından tüketime sorunsuz bir şekilde ürünlerinizi ulaştırmak için bu noktaları mutlaka düşünmelisiniz:

·        Lojistik kapasitesi ve teslimat kanallarının planlanması

·        Beklenmedik durumda farklı dağıtım yöntemlerinin uygulanması

·        Sipariş karşılama ve takip sürecinin etkinliği

·        Dağıtım merkezlerinin oluşturulması

5)Bilgi Akışı

Etkili bir tedarik zinciri yönetimi için bilgi akışının eksiksiz ve zamanında olması gereklidir. Üretim, stok hareketleri, müşteri talepleri gibi verilerin anlık olarak takip edilmesi üretimden lojistiğe kadar verilen güncelliğiyle mümkün. Bu uygulama sayesinde işletmeniz tüm adımlarda doğru kararlar alarak sorunsuz ilerleyebilir.

Tedarikçi Yönetim Sistemleri Nelerdir?

Tedarikçi yönetim sistemleri; işletmelerin ihtiyaçlarına, finansal kaynaklarına, yetkinliklerine ve gelecek planlarına bağlı olarak şekillenebilir. İşte, işletmeniz için yapay zeka(AI), Endüstri 4.0, bulut  ve yenilikçi gelişmelerle desteklenmiş tedarikçi yönetim sistemi modelleri:

1)ERP ve SCM

Kurumsal kaynak planlaması olarak bildiğimiz ERP; tedarikçi seçimi, performans değerlendirme, sipariş yönetimi gibi kritik süreçleri Microsoft Dynamics gibi veri tabanlı sistemleriyle tüm süreci entegre ederek uçtan uça yönetim sağlar.

2)Endüstri 4.0 ve SCM

Endüstri 4.0, tedarikçi yönetim sistemlerini daha akıllı ve hızlı hale getiren yeni nesil teknolojidir. Artırılmış gerçeklik ve bulut bilişim sayesinde üretim ve depolama süreçlerini daha iyi planlar. Gelişmiş veri analiziyle tedarik zinciri gerçek zamanlı olarak takip edilebilir.

3)Yapay Zeka ve Bulut

Bulut tabanlı çözümler ve yapay zeka desteği, esneklikleri ve hızlı adaptasyon çözümleri sayesinde SCM için ideal tamamlayıcılardır. İşletmeler kaynak temininden dağıtım sürecine kadar yaşanabilecek beklenmedik aksaklıklara geleneksel yazılımlarla hızlı yanıt veremezken bulut ve yapay zeka çözümleri aldığı anlık güncellemeler ve esnek yapısı sayesinde kesintiler için çözüm senaryoları üretir.

Tedarikçi Yönetim Yazılımı Örnekleri

Tedarikçi yönetimi, modern işletmelerin rekabet gücünü artıran en kritik unsurlardan biridir. Bu süreci dijitalleştiren yazılımlar, hem operasyonel verimliliği artırır hem de riskleri minimize eder. Aşağıda, farklı sektörlerde başarıyla kullanılan öne çıkan tedarikçi yönetim yazılımlarını bulabilirsiniz.

1.SAP Ariba

Tedarik zincirini dijitalleştirerek tüm süreçleri merkezi bir yapıya taşıyan SAP Ariba, özellikle üretim, enerji ve perakende sektörlerinde faaliyet gösteren global ölçekli firmalar tarafından tercih ediliyor. Çok uluslu yapıdaki şirketlerin, karmaşık satın alma süreçlerini şeffaf ve izlenebilir kılmak için kullandığı güçlü bir platformdur.

2.Coupa

Maliyet kontrolü ve harcama yönetimi konusunda öne çıkan Coupa, yüksek hacimli tedarik süreçlerini yöneten teknoloji ve ilaç firmalarının gözde çözümleri arasında yer alıyor. Gerçek zamanlı analiz ve tahminleme özellikleri sayesinde, operasyonel kararları hızlandırıyor.

3.Ivalua

Modüler yapısı sayesinde esnek çözümler sunan Ivalua, dünya çapında faaliyet gösteren güzellik, ev elektroniği ve içecek sektöründeki markaların dijital dönüşüm süreçlerinde aktif rol oynuyor. Özellikle sürdürülebilir tedarik yönetimi ve risk analizinde güçlüdür.

4.Zycus

Yapay zeka destekli altyapısıyla dikkat çeken Zycus, tedarikçi sözleşme yönetimi ve otomatik teklif sistemleri sunar. Gelişmiş endüstriyel üretim yapan firmalar, bu yazılımı verimliliklerini artırmak için kullanır.

5.Jaggaer

Özellikle kamu, sağlık ve eğitim gibi yüksek regülasyonlu sektörlerde yaygın olarak kullanılan Jaggaer, tedarik süreçlerinde şeffaflık ve mevzuata uygunluk sağlayan etkili bir çözümdür.

6.Suppvell

Yerel pazarda büyüyen işletmelerin dijitalleşmesini destekleyen Suppvell, gıda, perakende ve lojistik gibi dinamik sektörlerde aktif kullanılan, pratik ve kullanıcı dostu bir sistem sunar. Küçük ve orta ölçekli firmalar için özelleştirilmiş çözümleriyle fark yaratır.

Tedarik Yöntemleri Nelerdir?

Tedarik yöntemleri, bir işletmenin ihtiyaç duyduğu ürün ya da hizmetleri nasıl, kimden ve ne zaman temin edeceğini belirleyen stratejik süreçlerdir. Doğru yöntem seçimi; maliyetleri azaltırken kaliteyi artırır, operasyonel verimliliği güçlendirir.

1.Sürekli Akış Modeli (Continuous Flow Model):

Temel tüketim, hızlı tüketim, temel gıda ve ihtiyaç ürünleri gibi yüksel müşteri talebi gerektiren ürün kategorileri için kullanılır. Ana unsur talebin yoğun, istikrarlı ve öngörülebilir olmasıdır.

2.Hızlı Zincir Modeli (Fast Chain Model):

Sürekli değişen trendlerle başa çıkmak zorunda olan sektörler, bu modeli etkili bir şekilde kullanmaktadır. Özellikle hazır giyim ve moda sektörü, dinamik yapısı nedeniyle bu yaklaşımı en çok benimseyen alanlardan biridir.

3.Esnek Model (Flexible Model):

Talep dalgalanmalarından etkilenmeyecek sektörler için uygundur. Bu model yoğun talep döneminde hızlı tepki verirken görece talebin düştüğü zamanlarda değişen pazar koşullarına karşı adapte olunmasını sağlar.

4.Özel Yapılandırılmış Tedarik Zinciri (Custom Configured Supply Chain):

Ürünlerin sabit olduğu ama talepleri tahmin etmenin güç olduğu sektörler için uygundur. Bilgisayar ve otomotiv sektörünün rehber alabileceği bu model, yüksek talep görebilecek ürünlerin stok yönetimi konusunda destek olur.

5.Toplam Kalite Yönetimi (Total Quality Management):

Müşteri memnuniyetini önceleyen bu yönetim modeli, sürekli iyileştirme anlayışına dayanarak ekip çalışmasını teşvik eder. Böylece tüm çalışanların katılımıyla hem hizmet kalitesi artmış olur hem de müşteri odaklı bir işleyiş sağlanır.

6.Yeşil Tedarik Zinciri Yönetimi (Green Supply Chain Management):

Tedarik süreçlerini çevresel sürdürülebilirlik odaklı olarak yeniden şekillendiren modeldir. Hammaddeden atık yönetimine kadar her aşamada çevreyi korumayı hedeflerken, enerji ve kaynak kullanımını azaltarak firmalara maliyet avantajı sağlar.

SCM Açılımı Nedir?
Global ticaret ağında bilinen kullanımıyla SCM, ingilizce “Supply Chain Management” kavramının kısaltmasıdır. Dilimize “Tedarik Zinciri Yönetimi” olarak geçen bu kelime öbeği, üretimden teslimata kadar tedarik süreçlerini sorunsuz bir şekilde yönetmeye yardımcı olan stratejik bir yaklaşımı ifade eder.